Omuriliğe gelen ciddi bir hasar insan hayatını değiştiren bir olay olabiir. Söz konusu Omurilik Hasarı Tedavisi, sağlık hizmeti ve bu yaralanmadan ortaya çıkan fiziksel zorluklar olduğunda ise, hastalar sanki artık ya çok az ya da hiç kontrolleri olmadığını düşünürler. Bununla beraber omurilik yaralanması hastalarının daha kolay kontrol edebildikleri, yaşamlarının önemli bir kısmı olan diyetleri ve beslenmeleridir. Sağlıklı olmak için doğru diyeti yapmak hayati derecede önemli olduğu kadar, tıbbi komplikasyon risklerini azaltmak da çok önemlidir.
Omurilik Yaralanması Hastaları İçin Diyet neden Çok Önemlidir?
Herkes denemeli ve sağlıklı beslenmeli, tavsiye edilen beslenme önerilerine uyulmalıdır. Bununla beraber sağlklı bir diyet düşünüldüğünde özellikle omurilik hasarlı bireyler iyi beslenme eksikliğinden kaynaklanabilecek tıbbi komplikasyonların yüksek riskleri yüzünden buna daha da çok dikkat etmelidirler.
Omurilik yaralanması olan insanlarda zayıf bir beslenme aşağıdaki tıbbi komplikasyonlara sebep olabilir;
- Bası yarası gelişimi riskine
- Yüksek kemik erimesi riskine
- Artan obezite, diabet riski ve yükselen kolestrol
- Hareketliliği ve bağımsızlığı etkileyebilecek kilo ve fitness meseleleri
- Nörojenik bağırsak ve mesane problemleri
Üstelik besin ögeleri açısından zengin olan yiyecekler içeren sağlıklı bir diyet, bireylere daha verimli bir hayat yaşamak için enerji sağlamaya ve bağışıklık sistemlerinin yükselmesine yardım edebilir.
Omurilik Yaralanması Diyeti Konusundaki Önemli Hususlar
Diyetlerinde değişiklik yapmak isteyen omurilik hasarı sahibi bireyler, kendilerine önerilenler, kendi kilo ve yaşam tarzlarına göre seçilmiş programlar için her zaman bir doktora başvurmalıdırlar. Bununla beraber aşağıdaki bilgiler omurilik yaralanması ile ilişkili olan bazı tıbbi komplikasyonların riskini azaltmaya yönelik rehberlik edebilir.
Kilo
Bir omurilik yaralanması vücut bütünlüğünde bir değişime sebep olabilir, örneğin azalan kas dokusu. Sonuç olarak, omurilik yaralanması hastalarına sağlıklı bir kiloda olmanın esasları uygulanmalıdır. Belden aşağısı felç olanlar için genel olarak bu değerlerden %5-10 daha az ve tetrapleji (kol, back ve tüm bedende felç) hastalarında ise değerler %10-15 daha az olacaktır. Bununla beraber, herkes farklıdır ve doktorunuzla beraber sizin için sağlıklı kilonuzun ne olduğunun tespit edilmesi önemlidir.
Omurilik yaralanması hastaları için sağlıklı bir kilonun korunması önemlidir
Benzer bir şekilde, omurilik yaralanması olanlarda etkisiz kalan kaslar yüzünden daha düşük metabolizma oranının olması muhtemeldir. Bu da vücudun enerji için daha az kaloriye ihtiyaç duyacağı için tüketimde bir değişiklik gerekebileceği anlamına gelir.
Sağlıklı bir kilo ve metabolizma hızı, diyabet, kalp hastalığı ve obezite ile ilişkilendirilen diğer problemlerin riskini düşürmek için hayati derecede önemlidir. Düzenli egzersiz de ayrıca aktif kalmak ve metabolizma hızını arttırmak için önemlidir.
Nörojenik Bağırsak
Omurilik yaralanması sahibi insanların bağırsaklarını bir düzene koyma zorluklarına çok rastlanmaktadır. Bu semptomlarla baş etmede sağlıklı bir diyet faydalı olabilir. Örneğin, bağırsak düzenlemesi için lif anahtar bir unsurdur. Bağırsak boyunca dışkının ilerleyebilmesi için günde 30 gr lif alınması önerilmektedir. Fakat bazıları için günde 20 gramdan fazla tüketmek kabızlık ihtimalini arttırabilir. Bu yüzden, bireyler yavaş yavaş lifli (gıdalar) alımlarını arttırmalı ve vücutlarının tepkilerini değerlendirmelidirler.
İyi lif kaynakları arasında tam-tahıl kahvaltılık gevrekler ve mısır bulunduğu gibi, tam buğday ekmeği, baklagiller, meyve ve sebzeler de yer alır.
Bolca su içmek, dışkıyı yumuşatması ve daha kolay geçmesi için ayrıca önerilir. Bireyler günde 1.5 litre içmeyi hedeflemelidirler.
Bası Yaraları
Yaraların iyileşmesine yardımcı olması için diyetinizde bolca protein olması gereklidir.. Protein, sadece bası yaralarını önlemekle kalmaz, aynı zamanda var olan ülserleri de tedavi etmeye yardımcı olur. Birçok insan bu diyetleri boyunca yeterince protein almakta zorlanmaktadır, bu yüzden pratik bir şekilde sert kabuklu çerezler gibi yüksek proteinli atıştırmalıkları yanımıza almaya değerdir.
Her öğünün çeşitli besleyici öğeler, vitaminler ve mineraller içerdiğinden emin olunurken, düzenli yemek yemek de cilt bozukluklarını önlemek için önemlidir. Bazı durumlarda bir doktor da multivitamin takviyesinde bulunabilir.
Bası yaralarını önlemenin önemli bir yolu da cildin nemlenmesinden emin olmak için bolca su içmektir.
İdrar Yolu Enfeksiyonları
Omurilik hasarlı bireyler de ilerlemiş idrar yolu enfeksiyonları (UTIs) riski altındadır. İdrarın renginin açık olması için bolca su içmek önemlidir. Öte yandan çok fazla su da kandaki sodyumu düşürebilir ki bu da kafa karışıklığına, kramplara ve kriz nöbetlerine yol açabilir, bu yüzden kişiye özel hazırlanmış omurilik yaralanması diyetlerinin yeterince mineral tuzlar içerdiğinden emin olmak çok önemlidir.
Yaban mersini suyunun da idrar yolunda bakteri seviyelerini düşürerek, idrar yolu enfeksiyonlarını önlemeye yardım ettiği bilinmektedir. Günde üç defa saf bir bardak yaban mersini faydalı olabilir ama omurilik yaralanması yaşayan insanlara yaban mersini ekstratı takviyeleri önerilmemektedir. Yine de diyetinizde bu gibi önemli düzenlemeler yapmadan önce bir doktora danışmak tedbirli olacaktır.
Omurilik yaralanması yaşayan bireylerde faydalı beslenme tavsiyelerine uyulmalıdır
Omurilik Yaralanması Hastaları İçin En önemli On Beslenme İpucu
- Porsiyon büyüklüklerine, yemek yemeyi önemsemeye, doyduğunuzda ise bırakmaya dikkat ediniz. TV izlerken yemek yemek ya da başka bir aktivite yapmak ihtiyacınızdan fazla tüketmenize sebep olabilir.
- Düşük yağ oranlı, yüksek lifli yiyecekleri tercih ediniz. Tam tahıllılar genellikle daha fazla life sahip olacaktır, bu yüzden ekmeğinizi ve kahvaltılık gevrek seçimlerinizi değiştiriniz.
- Acıktığınızda sağlıksız fastfood opsiyonlarını seçmekten kaçınmak için önceden plan yapınız.
- Açlık krizlerini atlatmak için yanınızda meyve veya çerez gibi sağlıklı atıştırmalıklar bulundurun.
- Tabağınızın çeşitli sağlıklı sebzeler, lifçe zengin tahıllar ve proteinler içerdiğinden emin olunuz.
- Kilonuz ve sağlığınız en iyi düzeyde olabilsin diye tartılma programınıza sıkı bir şekilde uyunuz.
- İçecek seçiminde suyu seçiniz. İhtiyacınız olan besin ögelerini sağlamadan, tüm günlük kalori ihtiyacınızı bir anda dolduran Şekerli içecekler yüksek kaloriler içerir.
- Düzenli egzersiz yapınız, metabolizma hızınızı yükseltmeye, kalori yakmaya ve ruh halinizi iyileştiren endorfin üretimine yardım eder, bu yüzden sağlığınız ve zindeliğiniz için faydalıdır.
- Gün boyunca sizi enerjik tutması için günde üç öğün yiyiniz.
- Çok-yağlı olan kızartılmış yiyecekleri kısıtlayıp, düşük-kalorili, az yağlı seçimler yapınız.
